Katedra Biotechnologii Molekularnej
Wydział Chemii (blok G) Uniwersytet Gdański
ul. Wita Stwosza 63
80-308 Gdańsk

Kierownik:

prof. dr hab. inż. Agnieszka Piwkowska - tel. 58 523 54 87, Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Pracownicy naukowi:

• prof. dr hab. Dorota Rogacka; tel. 58 523 54 87; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• dr hab. Irena Audzeyenka, prof. IMDiK; tel. 58 523 54 87; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• dr Patrycja Rachubik; tel. 58 523 54 86; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• dr Maria Szrejder; tel. 58 523 54 89; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• dr Tomasz Kulesza (wykonawca, projekt ABM); tel. 58 523 54 86; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• dr Olga Żołnierkiewicz (postdoc, projekt Opus); tel. 58 523 54 89; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• dr Justyna Sawicka (postdoc, projekt Opus); Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Doktoranci:

• mgr Klaudia Grochowalska; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• mgr Aleksandra Wróblewska; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• mgr Karol Zakrzewski; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• mgr Wiktor Jarecki; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
• mgr Aleksandra Kubiak; Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Profil badawczy:

• molekularne podstawy funkcji komórek kłębuszka nerkowego – podocytów - w stanach fizjologicznych i patologicznych np. cukrzycy
• badanie czynników regulujących funkcję kłębuszka nerkowego ze szczególnym uwzględnieniem przepuszczalności bariery filtracyjnej dla albuminy
• biochemiczne podstawy insulinooporności podocytów

Granty:

• Rola receptora kwasów żółciowych TGR5 w insulinozależnej regulacji funkcji podocytów i przepuszczalności kłębuszkowej bariery filtracyjnej (Sonata, 2024/55/D/NZ4/00228, P. Rachubik, 2025-2028)
• Poszukiwanie nowych biomarkerów wczesnego wykrywania cukrzycy lub cukrzycowej choroby nerek. Agencja Badań Medycznych - KPO (IW.07.KPOD, nr umowy KPOD.07.07-IW.07-0019/24, A. Piwkowska)
• CD147 jako nowy wielofunkcyjny modulator metabolizmu podocytów i biogenezy egzosomów: Identyfikacja nowych szlaków molekularnych i celów terapeutycznych w cukrzycowej chorobie nerek (Opus, 2024/53/B/NZ4/00986, A. Piwkowska, 2025-2028)
• Mitochondrialne mechanizmy regulacji biogenezy i wydzielania egzosomów w podocytach w warunkach stresu metabolicznego (Opus, 2023/51/B/NZ5/00885, I. Audzeyenka, 2024-2028)
• Rola kwasu beta-aminoizomasłowego (L-BAIBA) w regulacji metabolizmu lipidowego i mitochondrialnego w podocytach i nerce cukrzycowej (Sonata Bis, 2023/50/E/NZ5/00015, I. Audzeyenka, 2024-2029)
• Basigin jako ważny regulator metabolizmu komórki podocytarnej. Wpływ na funkcjonowanie kłębuszkowej bariery filtracyjnej w cukrzycy (Preludium Bis, 2023/50/O/NZ4/00004, A. Piwkowska, 2024-2028)
• Metabolizm glikogenu i glukoneogeneza w komórkach podocytarnych kłębuszka nerkowego: wpływ na funkcje podocytów w normoglikemii i hiperglikemii (Opus, 2021/41/B/NZ5/02611, D. Rogacka, 2022-2025)
• Wpływ neutrofilnych proteaz serynowych na regulację funkcji komórki podocytarnej i kłębuszkowej bariery filtracyjnej (Opus, 2021/41/B/NZ4/02797A. Piwkowska, 2022-2025)
• Wpływ mleczanu i metabolicznego sensora GPR81 na regulację funkcji komórki podocytarnej i kłębuszkowej bariery filtracyjnej w normo- i hiperglikemii (Opus, 2019/33/B/NZ4/02407, A. Piwkowska, 2020-2023)
• Rola białek klotho i NPP1 w regulacji funkcji komórki podocytarnej (Opus, 2018/29/B/NZ4/02074; A. Piwkowska, 2019-2022)
• Rola lizosomów w insulinozależnej regulacji ekspresji oraz aktywności kinazy białkowej aktywowanej przez AMP w podocytach. Wpływ na przepuszczalność bariery filtracyjnej (Preludium, 2018/29/N/NZ4/02212; P. Rachubik, 2019-2021)
• Rola zależnej od cGMP ścieżki sygnałowania komórkowego w regulacji ekspresji i aktywności deacetylazy SIRT1: nowy mechanizm indukcji insulinooporności podocytów eksponowanych na wysokie stężenie glukozy (Opus, 2016/23/B/NZ4/03448; D. Rogacka, 2017-2021)
• Rola mitofagii i ocena zmian bioenergetyki podocytów w rozwoju insulinooporności i zaburzeniach funkcji bariery filtracyjnej w patogenezie nefropatii cukrzycowej (Sonata, 2016/23/D/NZ5/01449; I.Audzeyenka, 2017-2021)

Aparatura:

• Urządzenia do hodowli komórkowych, (inkubatory CO2 f. New Brunswick, wyciągi laminarne f. Thermo Scientific)
• Licznik scyntylacyjny f. Perkin Elmer
• System do ilościowego PCR w czasie rzeczywistym f. Roche.
• Aparat do pomiaru stężenia kwasów nukleinowych i białek Nanodrop, f. Thermo Scientific)
• Urządzenia do elektroforezy białek i kwasów nukleinowych.
• Mikropłytkowy czytnik absorbancji Elx808, f. BioTek
• Fluorescencyjny mikroskop odwrócony, f. Olympus
• Fluorescencyjny mikroskop odwrócony z inkubatorem CO₂ i modułem konfokalnym, f. Nikon
• System do oznaczania przeżyciowo metabolizmu komórkowego Seahorse XFp, f.Agilent
• Wielofunkcyjny czytnik płytek EnSpire, f.Perkin Elmer
• System archiwizacji żeli i blotów ChemiDoc, f.Bio-Rad
• Aparat do pomiaru ilości i wielkości pęcherzyków zewnątrzkomórkowych NanoSight Pro z modułem fluorescencyjnym (Malvern Panalytical)
• Platforma multipleksowa Luminex xMAP INTELLIFLEX System

Najnowsze publikacje:

• Audzeyenka I, Grochowalska K, Szrejder M, Kulesza T, Rachubik P, Rogacka D, Piwkowska A. Role of lactate dehydrogenase A in the regulation of podocyte metabolism and glucose uptake under hyperglycemic conditions. Sci. Rep. 2025; 15, 14162. doi: 10.1038/s41598-025-98797-0
• Rachubik P, Grochowalska K, Audzeyenka I, Rogacka D, Piwkowska A. Role of bile acid-dependent Takeda G-coupled protein receptor 5 (TGR5) in regulating AMPK expression in human podocytes. Biochem. Biophys. Res. Commun. 2025; 759:151671. doi: 10.1016/j.bbrc.2025.151671.
• Grochowalska K, Szrejder M, Rachubik P, Audzeyenka I, Rogacka D, Narajczyk M, Piwkowska A. Role of metabolic sensor GPR81/HCAR1 in diabetic podocytes: downregulated lipolysis results in the deterioration of glomerular filtration barrier. J. Cell. Physiol. 2025; 240: e70014 doi: 10.1002/jcp.70014
• Rogacka D, Rachubik P, Typiak M, Kulesza T, Audzeyenka I, Saleem MA, Sikora H, Gruba N, Wysocka M, Lesner A, Piwkowska A. Involvement of ADAM17-Klotho crosstalk in high glucose-induced alterations of podocyte function. Int. J. Mol. Sci. 2025; 26: 731 doi: 10.3390/ijms26020731.
• Audzeyenka I, Piwkowska A, Rogacka D, Makowski M, Kowalik M. Biological Evaluation of a rhodium(III) bipyridylsulfonamide complex: effects on mitochondrial dynamics and cytoskeletal remodeling in breast cancer cells. J. Med. Chem. 2024; 67: 21364-21379 doi: 10.1021/acs.jmedchem.4c02284
• Piwkowska A, Rachubik P, Typiak M, Kulesza T, Audzeyenka I, Saleem MA, Gruba N, Wysocka M, Lesner A, Rogacka D. ADAM10 as a major activator of reactive oxygen species production and klotho shedding in podocytes under diabetic conditions. Biochem. Pharmacol. 2024; 28:116328 doi: 10.1016/j.bcp.2024.116328
• Audzeyenka I, Szrejder M, Rachubik P, Grochowalska K, Kulesza T, Rogacka D, Narajczyk M, Piwkowska A. Lactate regulates respiratory efficiency and mitochondrial dynamics in primary rat podocytes. Free Radic. Biol. Med. 2024; 220:312-323 doi: 10.1016/j.freeradbiomed.2024.05.022
• Audzeyenka I, Rachubik P, Rogacka D, Saleem MA, Piwkowska A. Insulin induces bioenergetic changes and alters mitochondrial dynamics in podocytes. J. Endocrinol. 2024; 261:e230357. doi: 10.1530/JOE-23-0357
• Żołnierkiewicz O, Rogacka D. Hyperglycemia – a culprit of podocyte pathology in the context of glycogen metabolism. Arch. Biochem. Biophys. 2024; 753:109927. doi:10.1016/j.abb.2024.109927. Review
• Rachubik P, Rogacka D, Audzeyenka I, Szrejder M, Topolewska A, Rychłowski M, Piwkowska A. The Role of PKGIα and AMPK Signaling interplay in the regulation of albumin permeability in cultured rat podocytes. Int. J. Mol. Sci. 2023; 24: 3952. doi: 10.3390/ijms24043952
• Szrejder M, Typiak M, Pikul P, Audzeyenka I, Rachubik P, Rogacka D, Narajczyk M, Piwkowska A. Role of L-lactate as an energy substrate in primary rat podocytes under physiological and glucose deprivation conditions. Eur J Cell Biol. 2023; 102: 151298. doi: 1016/j.ejcb.2023.151298
• Rogacka D, Rachubik P, Audzeyenka I, Kulesza T, Szrejder M, Myślińska D, Angielski S, Piwkowska A. Inhibition of phosphodiesterase 5A by tadalafil improves SIRT1 expression and activity in insulin-resistant podocytes. Cell Signal. 2023; 105: 110622. doi: 10.1016/j.cellsig.2023.110622
• Audzeyenka I, Szrejder M, Rogacka D, Angielski S, Saleem MA, Piwkowska A. β-Aminoisobutyric acid (L-BAIBA) is a novel regulator of mitochondrial biogenesis and respiratory function in human podocytes. Sci Rep. 2023; 13(1):766. doi: 10.1038/s41598-023-27914-8
• Rogacka D, Rachubik P, Audzeyenka I, Szrejder M, Kulesza T, Myślińska D, Angielski S, Piwkowska A. Enhancement of cGMP-dependent pathway activity ameliorates hyperglycemia-induced decrease in SIRT1-AMPK activity in podocytes: impact on glucose uptake and podocyte function. Biochim Biophys Acta Mol Cell Res. 2022; 1869(12):119362. doi:1016/j.bbamcr.2022.119362
• Rachubik P, Szrejder M, Rogacka D, Typiak M, Audzeyenka I, Kasztan M, Pollock DM, Angielski S, Piwkowska A. Insulin controls cytoskeleton reorganization and filtration barrier permeability via the PKGIα-Rac1-RhoA crosstalk in cultured rat podocytes. Biochim Biophys Acta Mol Cell Res. 2022; 1869(9):119301. doi: 10.1016/j.bbamcr.2022.119301.
• Audzeyenka I, Rachubik P, Typiak M, Kulesza T, Kalkowska D, Rogacka D, Rychłowski M, Angielski S, Saleem M, Piwkowska A. PTEN-induced kinase 1 deficiency alters albumin permeability and insulin signaling in podocytes. J Mol Med (Berl). 2022; 100:903-915. doi: 10.1007/s00109-022-02204-4.
• Kulesza T, Typiak M, Rachubik P, Audzeyenka I, Rogacka D, Angielski S, Saleem MA, Piwkowska A. Hyperglycemic environment disrupts phosphate transporter function and promotes calcification processes in podocytes and isolated glomeruli. J Cell Physiol. 2022; 237: 2478-2491. doi: 10.1002/jcp.30700.
• Grochowalska K, Pikul P, Piwkowska A. Insights into the regulation of podocyte and glomerular function by lactate and its metabolic sensor G-protein-coupled receptor 81. J Cell Physiol. 2022; 237(11): 4097-4111. doi: 10.1002/jcp.30874. Review.